Polacy osiedlali się w Buffalo, położonym w zachodniej części stanu Nowy Jork nad jeziorem Erie, od lat 50. XIX w. Początkowo przybywali głównie z zaboru pruskiego; znając język niemiecki uczęszczali do niemieckich kościołów pw. św. Franciszka Ksawerego, św. Ludwika, św. Michała i Najświętszej Marii Panny. Zatrudnienie znajdowali w licznych w mieście fabrykach, zakładach przemysłowych i na kolei. Polskie osiedle we wschodnim Buffalo określano jako Polish East Side, Polska lub Polonia, i tam też oprócz sklepów i przedsiębiorstw, powstała najstarsza polska parafia zarówno w mieście, jak i stanie Nowy Jork pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Ponadto, miasto to było drugim po Chicago najważniejszym polskim ośrodkiem w Stanach Zjednoczonych tak pod względem liczebności, jak i aktywności zamieszkujących tam Polaków.
Społeczność polska w Buffalo na początku lat 70. XIX w. liczyła kilkadziesiąt rodzin. Z inicjatywy czeskiego księdza Jana Gartnera sprawującego nieoficjalną opiekę duszpasterską nad Polakami, 12 grudnia 1872 powstało Towarzystwo św. Stanisława Biskupa i Męczennika, na którego czele jako prezes stanął Jan Odojewski. Grupę założycielską stanowiło 55 osób. Oprócz wzajemnego wspierania się, Towarzystwo przyjęło za cel budowę polskiego kościoła, co koordynować miał trzyosobowy komitet w porozumieniu z proboszczem niemieckiej parafii Najświętszej Marii Panny, ks. Jacobem Naglem. Równocześnie przystąpiono do gromadzenia funduszy.
Decyzja o zorganizowaniu parafii dla polskiej społeczności w Buffalo zapadła 7 czerwca 1873 na zebraniu Polaków z wyświęconym tego dnia kapłanem Janem Pitassem, któremu powierzono rolę pierwszego proboszcza. Parafia rozpoczęła działalność dzień później. Przez kilka pierwszych miesięcy nabożeństwa były sprawowane w niemieckim kościele św. Michała, aż do momentu ukończenia budynku parafii św. Stanisława na gruncie przy Peckham St. przekazanym przez Josepha Borka, który w pobliżu rozpoczął sprzedawanie domów dla Polaków, przyspieszając powstanie polskiej dzielnicy wokół parafii.
Centrum parafii zlokalizowano na rogu Peckham i Townsend St. w pobliżu niemieckiego kościoła św. Anny. Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika była macierzystą wspólnotą dla kolejnych polskich parafii: św. Wojciecha (1886), Jana Kantego (1890), Przemienienia Pańskiego (1893), Bożego Ciała (1898), św. Łukasza i Królowej Różańca Świętego. Teren parafii od jej tytułu nazywano Stanisławowem.
1 grudnia 2009 parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika została połączona z parafią św. Jana Kantego.
W momencie utworzenia parafii jej społeczność stanowiło ok. 80 rodzin, a w następnym roku ok. 300, i liczba ta lawinowo rosła w kolejnych latach, np. w 1880 r. było tysiąc rodzin, w 1886 – 2500, zaś 1890 – 20 tys. osób. Na początku XX w. Stanisławowo liczyło 3600 rodzin, a w 1914 r. - 25 tys. wiernych.
W 2. poł. XX w. miał miejsce odpływ wiernych pochodzenia polskiego na skutek migracji wewnętrznych i zmian zagospodarowania terenu. Ich miejsce zajęli przedstawiciele innych grup etnicznych. Brakuje jednak danych liczbowych na ten temat. W 1973 r. parafia liczyła 1200 wiernych. Na początku XXI w. ich populacja była do tego stopnia niewielka, że władze archidiecezji zdecydowały o konsolidacji parafii.
POLISH CATHEDRALS Tom II, strony 191-208
WYDAWNICTWO JEST DO NABYCIA WYSYŁKOWO
W KSIĘGARNI TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO.
LINK DO KSIĘGARNI
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
PORTAL POLONII
BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
PROJEKT FINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
W KONKURSIE „POLONIA I POLACY ZA GRANICĄ 2024 - REGRANTING”
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Portal Polonii (portalpolonii.pl) łączący w swoich publikacjach rezultaty badań naukowych nad polską diasporą z bieżącymi informacjami o działalności Polonii, jest wielopłaszczyznową platformą wymiany myśli i doświadczeń: środowisk badaczy i organizacji polskich oraz polonijnych poza granicami kraju. Dotychczas te perspektywy, pomimo, że uzupełniają się w sposób naturalny, prezentowane były odrębnie. Za tym idzie nowy sposób prezentacji zagadnień związanych z życiem i aktywnością naszych rodaków, potrzebny w równym stopniu Polonii jak i środowisku akademickiemu.
Polonii – co wiemy z analiz badawczych - brakowało często usystematyzowanej, zobiektywizowanej wiedzy na temat m.in. historycznej perspektywy i zrozumienia kulturowych procesów kształtowania się polskich ośrodków na emigracji. Akademikom starającym się śledzić aktualne doniesienia pochodzące od polskich organizacji w świecie, brakowało dotychczas miejsca, w którym na podstawie metodologicznie uporządkowanych źródeł i poddanych krytycznej analizie treści, można wyznaczać trendy i kierunki badań nad Polonią. Dzięki Portalowi Polonii oba wymienione aspekty spotykają się w jednym, powszechnie dostępnym miejscu, tworząc synkretyczną całość, z perspektywą dalszego rozwoju. Portal dostarcza także – co ważne - wieloaspektowej informacji o Polonii rodakom w kraju, wśród których poczucie wspólnoty ponad granicami jest w ostatnich latach wyraźnie zauważalne.
