PORTAL POLONII





POLISH CATHEDRALS
POLSKIE DZIEDZICTWO RELIGIJNE, KULTUROWE, SPOŁECZNE I MATERIALNE
W STANACH ZJEDNOCZONYCH

TOWARZYSTWO NAUKOWE KUL







STAN USA: Pensylwania   MIASTO: Filadelfia

Parafia św. Wojciecha w Filadelfii
St Adalbert Parish, Philadelphia

Parafia pw. św. Wojciecha, piąta polska parafia w Filadelfii, powstała w Port Richmond, dzielnicy położonej w południowo-wschodniej części miasta, nad rzeką Delaware. W XIX w. było to największe miejsce przeładunku węgla oraz dzielnica przemysłowa. W składzie etnicznym dominowali Polacy, Irlandczycy i Litwini. Z czasem polskie przedsiębiorstwa zaczęły przeważać liczebnie nad biznesami innych narodowości w krajobrazie dzielnicy.

Na przełomie XIX i XX w. Polacy zaczęli zasiedlać dzielnicę Richmond zwłaszcza przy Allegheny Ave. i Wheat Sheaf Lane St., przenosząc się z innych, przeludnionych rejonów miasta, których grupę zasiliła nowa fala emigrantów z Polski. Początkowo uczęszczali na msze do pobliskich parafii pw. św. Jana Kantego (→) na Bridesburgu i św. Wawrzyńca (→). Posyłanie dzieci do szkół przy tych parafiach było niebezpieczne z powodu napadów dokonywanych na Polakach. W związku z tym w 1903 r. na zebraniu polskich mieszkańców Port Richmond w domu Jakuba Szymańskiego przy Cedar St. i Allegheny Ave. zdecydowano o konieczności zorganizowania własnej parafii. Komitet organizacyjny utworzyli: Andrzej Bogielczyk, Stanisław Cienkowski, Adam Ćwik, Wilhelm Wendt, Jan Kupiec, Marcin Smolczyński, Antoni Salamon, Jan Winiarski, Szczepan Główka, Jan Śliwiński i Wojciech Nita.

W 1904 r. abp Patrick John Ryan udzielił zgody na zorganizowanie nowej parafii pw. św. Wojciecha, wyznaczając ks. Mieczysława Monkiewicza jej proboszczem. Według źródeł, pierwsze spotkanie nieskonsolidowanej jeszcze parafialnej wspólnoty z proboszczem nastąpiło w okolicznym sklepie spożywczym. Dla potrzeb parafii wynajęto dom przy 3165 Belgrade St. z przeznaczeniem na plebanię. Nabożeństwa odbywały się w jednej z sal szkoły niemieckiej parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych (Our Lady Help of Christians). 27 listopada 1904 została odprawiona pierwsza msza.

Centrum parafii stanowił zakupiony w 1905 r. grunt przy Thompson St. i Madison St. oraz przy Thompson St. i Allegheny Ave. Parafia znajdowała się 5 km na południowy zachód od kościoła św. Jana Kantego i 4 km na północny wschód od kościoła św. Wawrzyńca, w granicach terytorialnej parafii Nativity of the Blessed Virgin Mary (założonej przez redemptorystów w 1882 r.), w sąsiedztwie niemieckojęzycznej Our Lady Help of Christians. Plebania św. Wojciecha była miejscem spotkań okolicznej Polonii.

W 2019 r. parafię połączono z Nativity BVM, St George, Mother of Divine Grace, prowadząc duszpasterstwo w językach polskim i angielskim.

Na początku działalności w 1905 r. w parafii było 840 osób lub, według innych źródeł, przynależały do niej 904 osoby. W latach 1906-1907 miał miejsce napływ migrantów z Polski do wspólnoty, jednak nie ma danych mówiących o ich dokładnej liczbie. Pod koniec lat 20. w parafii było ponad 10 tys. wiernych. Pod koniec lat 30. wspólnotę parafialną tworzyło 1100 rodzin, czyli ok. 6000 osób. Brakuje danych na temat liczebności parafian w kolejnych dekadach.



POLISH CATHEDRALS Tom II, strony 387-404


WYDAWNICTWO JEST DO NABYCIA WYSYŁKOWO
W KSIĘGARNI TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO.
LINK DO KSIĘGARNI


POLISH CATHEDRALS - ZESTAWIENIE WEDŁUG STANÓW










COPYRIGHT

KOPIOWANIE MATERIAŁÓW ZAWARTYCH W PORTALU ZABRONIONE

Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.



×