Parafia pw. św. Stanisława Kostki powstała w Winonie, położonej w południowo-wschodniej części stanu Minnesota, w dzielnicy East End (wschodni i północno-wschodni rejon miasta) usytuowanej nad rzeką Missisipi. Teren ten, jak i całe miasto zwano „Kashubian Capital of America” – Polacy stanowili 25 procent w składzie etnicznym Winony pod koniec XIX w. i na początku XX w., stając się jedną z wiodących grup mniejszości obok Szkotów i Irlandczyków. Byli pracownikami młynów, przedsiębiorstw obróbki drzewnej, tartaków, farm, promów czy kolei. Poza tym Winona była dla wielu Polaków miejscem podejmowania tymczasowej pracy, po której zakończeniu osiedlali się gdzie indziej.
Polacy, głównie Kaszubi i ludność z zaboru pruskiego zaczęli zasiedlać Winonę od 1855 r., czyli w kilka lat po założeniu miasta w 1851 r. Z braku polskiego duszpasterstwa w mieście uczęszczali do jedynego katolickiego kościoła prowadzonego przez Irlandczyków pw. św. Tomasza, potem do niemieckiego św. Józefa. 17 czerwca 1870 powstało pierwsze Towarzystwo św. Stanisława Kostki (w składzie: Tomasz Bloch, Juliusz Betka, Antoni Wilma, Jan J. Pehler, Antoni Jeżewski). 2 maja 1871 odbyło się spotkanie założycielskie w sprawie utworzenia polskiej parafii dla 100 rodzin. Wyłoniony został sześcioosobowy komitet: August Bambenek, Francis Drążkowski, Nicolaus Tryba, John Czapiewski, Martin Bambenek, August Cierzan. Prowadzono zbiórki nie tylko wśród przyszłych parafian, ale również pozostałych mieszkańców miasta. Za zgromadzone fundusze zakupiono dwie działki na rogu 4th St. i Carimona St. Za radą o. Józefa Szułaka SJ przyszli parafianie zorganizowali towarzystwo Young Men Society of St Casimir. Początkowo pojawił się problem braku polskiego księdza, gdyż w diecezji był tylko jeden, posługujący w oddalonym od Winony o 180 kilometrów St Paul. Obowiązki duszpasterskie na początku funkcjonowania parafii sprawował proboszcz niemieckiego kościoła St Joseph – ks. Alois Plut. W 1873 r. został wyznaczony pierwszy polski duszpasterz, ks. Józef Juszkiewicz, i od tego momentu datuje się rozpoczęcie działalności parafii.
Zabudowania parafialne zlokalizowano na rogu 4th St. i Carimona St., w pobliżu miejsca zwanego Warszawą, w którym pierwotnie osiedlili się Polacy. Terytorium parafii obejmowało całe miasto, to znaczy jako parafia etniczna skupiała wszystkich Polaków w Winonie. Po utworzeniu drugiej polskiej parafii granice św. Stanisława Kostki stanowiły: od północy Front St., od południa – położona za jeziorem Winona ulica Sugar Loaf, od zachodu – Center St., od wschodu – granica miasta.
W 1905 r. 100 rodzin z północnej części parafii założyło nową wspólnotę pw. św. Kazimierza, w odległości 3 km na północny zachód od macierzystego kościoła.
Pierwotną społeczność parafii tworzyło 100 polskich rodzin. W ciągu kilkunastu lat ich liczba wzrosła i w 1886 r. było 700 rodzin. Przełom lat 80. i 90. XIX w. zaznaczył się napływem dużej liczby wiernych do parafii, w związku z czym pojawiły się idee jej podzielenia lub rozbudowy kościoła. W 1905 r. parafia liczyła 6000 wiernych (ok. 1000 rodzin), w tym samym roku 100 rodzin zamieszkujących północne rejony miasta założyło drugą polską wspólnotę – pw. św. Kazimierza. Brakuje danych na temat liczebności parafian w latach późniejszych. Na początku lat 70. XX w. do parafii należało ok. 1600 rodzin.
POLISH CATHEDRALS Tom I, strony 411-424
WYDAWNICTWO JEST DO NABYCIA WYSYŁKOWO
W KSIĘGARNI TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO.
LINK DO KSIĘGARNI
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
