PORTAL POLONII





POLISH CATHEDRALS
POLSKIE DZIEDZICTWO RELIGIJNE, KULTUROWE, SPOŁECZNE I MATERIALNE
W STANACH ZJEDNOCZONYCH

TOWARZYSTWO NAUKOWE KUL







STAN USA: Illinois   MIASTO: Chicago

Parafia św. Salomei w Chicago
St Salomea Parish, Chicago

Parafia pw. św. Jacka powstała w dzielnicy Avondale, położonej na zachód od North Branch Chicago River w północnych rejonach Chicago, która rozwinęła się wokół linii kolejowych biegnących równolegle do rzeki i dawnego traktu indiańskiego, jej terytorium ograniczały ulice Chicago, Milwaukee oraz St. Paul i Pacific Railroad. W 1889 r. Avondale zostało włączone w obręb Chicago, i od tego momentu datuje się jego przyspieszony rozwój związany z napływem osób znajdujących zatrudnienie w okolicznych gliniankach i cegielniach. Dzielnica początkowo była zamieszkana jedynie przez ludność afroamerykańską, jednak z upływem czasu to Polacy stali się dominującą grupą etniczną na tym terenie, aż do lat 80. XX w., kiedy rozpoczął się napływ osób pochodzenia latynoamerykańskiego.

Na początku lat 90. XIX w. rosnąca chęć usamodzielnienia się od władzy hierarchii kościelnej przez osoby świeckie oraz popularność ruchów niezależnych, które doprowadziły do powstania Kościoła Polsko-Katolickiego, sprawiły, że w Avondale, w niewielkim budynku przy Wolfram St. zaczęto organizować taką parafię pod przewodnictwem księży Franciszka Kołaszewskiego i Radziszewskiego, działaczy ruchu polskokatolickiego. Ks. Wincenty Barzyński, chcąc zapobiec rozwojowi niezależnej wspólnoty, wykupił ten grunt wraz z budynkiem za fundusze zgromadzenia zmartwychwstańców, przystępując równocześnie do tworzenia nowej parafii dla dawnych członków (40 rodzin) przeludnionego w tym czasie Stanisławowa (→ Parafia św. Stanisława Kostki w Chicago), którzy przenieśli się do oddalonych na północ od centrum dzielnic, m.in. Avondale. Decyzją ks. Barzyńskiego miejsce pod nowy kościół i budynek szkoły wyznaczono na skrzyżowaniu Central Park Ave. i Milwaukee Ave., terenie należącym do zgromadzenia zmartwychwstańców i położonym ok. 6 km na północny zachód od kościoła św. Stanisława Kostki.

Centrum parafii stanowiło miejsce przy zbiegu Wolfram St. i Lawndale St. Liczna społeczność polska zasiedlająca tereny Avondale sprawiła, że tereny parafii św. Jacka, zwane od jej tytułu Jackowem, stały się kolejnym ośrodkiem polskości w Chicago, określanym również mianem Polish Village.

W 1912 r. w północnej części Jackowa na skutek rozrastającej się liczby wiernych decyzją abpa Jamesa E. Quigleya została erygowana nowa polska parafia św. Wacława, która otrzymała od macierzystej parafii budynek jej pierwszego kościoła na tymczasową kaplicę. Granicę pomiędzy obiema wspólnotami wyznaczała Milwaukee Ave. Od południa graniczyła z anglojęzyczną parafią Our Lady of Grace.

W momencie organizowania parafia liczyła 40 rodzin. W ciągu kilku lat liczba wiernych lawinowo rosła: w 1901 r. było to 288 rodzin, w 1902 – 422, 1904 – 485, a rok później – 719, 1908 – 1200, 1911 – 1630, 1921 – ponad 2500 rodzin. W połowie dekady (1925) parafia liczyła ok. 3000 rodzin, co czyniło ją największą polską parafią w Chicago w tym czasie. W 1940 r. było ponad 3500 rodzin. Przez kilka lat po II wojnie światowej do Jackowa napływali nowi wierni – żołnierze Armii Andersa i innych formacji z obozów przejściowych w Anglii i Niemczech, a także osoby, które z powodów politycznych nie mogły powrócić do Polski. Było to następstwem zaangażowania parafii w akcje pomocowe dla tzw. Displaced Persons.

Zmiany etniczne i odpływ wiernych nie dotknęły Jackowa, tak jak innych chicagowskich parafii w latach 60. i 70. XX w. W tym czasie parafia liczyła ok. 10 tys. wiernych (4042 rodziny). Kolejny napływ polskich emigrantów związany był z powstaniem Solidarności, której zwolennicy byli chętnie przyjmowani w Jackowie. W latach 80. miał miejsce również napływ ludności hiszpańskojęzycznej, jednak Polacy nadal byli dominującą grupą w składzie etnicznym wspólnoty. W latach 90. XX w. liczba parafian wynosiła ok. 3000 rodzin.



POLISH CATHEDRALS Tom I, strony 287-294


WYDAWNICTWO JEST DO NABYCIA WYSYŁKOWO
W KSIĘGARNI TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO.
LINK DO KSIĘGARNI


POLISH CATHEDRALS - ZESTAWIENIE WEDŁUG STANÓW










COPYRIGHT

KOPIOWANIE MATERIAŁÓW ZAWARTYCH W PORTALU ZABRONIONE

Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.



×