PORTAL POLONII





POLISH CATHEDRALS
POLSKIE DZIEDZICTWO RELIGIJNE, KULTUROWE, SPOŁECZNE I MATERIALNE
W STANACH ZJEDNOCZONYCH

TOWARZYSTWO NAUKOWE KUL







STAN USA: Illinois   MIASTO: Chicago

Parafia św. Jadwigi w Chicago
St Hedwig Parish, Chicago

Parafia pw. św. Jadwigi powstała w północno-zachodniej dzielnicy Chicago określanej mianem Bucktown („Kozie Prery”), potem Logan Square, wchodzącej w obręb tzw. Polish Downtown. Nazwa miejsca pochodzi od stad kóz hodowanych na tym terenie pod koniec XIX w., kiedy rejon ten zaczęli zasiedlać Polacy, niskopłatni robotnicy fabryk, tworząc w przeważającej mierze jednolitą etnicznie dzielnicę z własnymi przedsiębiorstwami. Granice dzielnicy wyznaczały początkowo: Fullerton Ave., Damen Ave. (dawniej Robey St.), Armitage Ave. i Western Ave. Od lat 50. XX w. wschodnią granicę stanowi Kennedy Expressway, od północy – Fullerton Ave., od zachodu – Western Ave., od południa – Bloomingdale i North Ave.

Z uwagi na fakt, że kościół Świętej Trójcy pozostawał zamknięty w wyniku konfliktów między władzami archidiecezji a parafianami (→ Parafia Świętej Trójcy w Chicago), zaś pobliska parafia św. Józefa (→) w Town of Lake miała trudności z otrzymaniem duszpasterza, w 1887 r. pod patronatem ks. Wincentego Barzyńskiego powstało Towarzystwo św. Jadwigi, którego zadaniem było ustanowienie nowej parafii dla Polaków w północno-zachodniej części miasta. Do pomocy Towarzystwu oddelegowany został ks. Idzi Tarasiewicz. Towarzystwo przystąpiło do Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego (ZPRK) jako grupa nr 7. Pod budowę kościoła w 1887 r. zakupiona została działka pomiędzy Hoyne Ave. i Hamilton Ave. oraz Webster Ave. i Pleasant Place (obecnie Lyndale Ave.). 8 grudnia 1888 została odprawiona pierwsza masza w kościele św. Jadwigi, i od tego momentu datuje się powstanie parafii.

Zabudowania parafialne zlokalizowano pomiędzy South Hoyne Ave. i Hamilton Ave., Webster Ave. i Pleasant Place (Lyndale Ave.) w odległości 3 km na północny zachód od parafii Świętej Trójcy i św. Stanisława Kostki. W momencie powstania była największą spośród wszystkich parafii polskich w Chicago pod względem powierzchni, ponieważ zasięgiem obejmowała wszystkich Polaków zamieszkujących północno-zachodnią część miasta. Okolice kościoła od tytułu parafii zwano Jadwigowem. W 1894 r. 4 km na północny zachód od Jadwigowa została utworzona parafia św. Jacka.

W 1895 r. zaledwie 400 m od kościoła św. Jadwigi powstał niezależny kościół Wszystkich Świętych, zaś w 1899 r. w odległości 1,5 km na południowy wschód – kolejna parafia zmartwychwstańców, pw. Matki Bożej Anielskiej.

W momencie powstania parafii należało do niej 125 rodzin. Społeczność parafian bardzo szybko rosła, osiągając liczbę 1300 rodzin w 1894 r. Na przełomie 1894 i 1895 r. po nieudanej próbie usunięcia ze stanowiska proboszcza ks. Józefa Barzyńskiego (brata ks. Wincentego), pojawiły się dążenia uniezależnienia się niektórych wiernych i utworzenia parafii narodowej, inspirowane przez jednego z ówczesnych wikariuszy, ks. Antoniego Kozłowskiego. Na skutek niepokojów i rozruchów wśród parafian, które lokalne gazety określiły mianem „Pepper Riots” (skonfliktowani parafianie obsypali chroniących proboszcza policjantów sproszkowanym tureckim pieprzem), kościół pozostawał zamknięty decyzją arcybiskupa przez 4 miesiące, a ks. Kozłowski został usunięty z Jadwigowa. Niezadowoleni parafianie w liczbie 1000-1200 rodzin przystąpili do założonej w 1895 r. niezależnej od Kurii Rzymskiej parafii Wszystkich Świętych (→), powołanej przez ks. Kozłowskiego.

Kościół św. Jadwigi ponownie otwarto, gdy tytuł własności parafii został prawnie przeniesiony na arcybiskupa Chicago; nabożeństwa wznowiono w czerwcu 1895 r. W tym momencie w parafii pozostało według różnych źródeł kilkadziesiąt lub 300 rodzin. Część parafian początkowo popierających ks. Kozłowskiego, wkrótce powróciła do społeczności Jadwigowa, która w 1898 r. liczyła ponad 500 rodzin.

Początek XX w. w Jadwigowie cechował szybki przyrost liczby parafian, w 1906 r. było 1700 rodzin, trzy lata później już 2100, w 1911 – 2729, w 1912 – 2884. W 1913 r. liczba ta przekroczyła 3000 oraz tysiąc osób samotnych. Trudne lata wojny nie wpłynęły jednak negatywnie na liczebność wiernych parafii, która w 1919 r. liczyła 3746 rodzin, ponad 200 osób samotnych. Nie ma danych informujących o liczbie parafian w kolejnych dekadach.

W latach 60. i 70. spadek liczby parafian, którzy opuszczali tereny Jadwigowa, został nieznacznie zahamowany przez napływ ludności o innej przynależności etnicznej. W 1970 r. parafia liczyła 700 rodzin. Napływ ludności latynoamerykańskiej sprawił, że w tym samym roku wprowadzono liturgię w języku hiszpańskim. W latach 80. i 90. tereny parafii zasiedliła duża grupa ludności pochodzenia filipińskiego, staraniem której w 1991 r. w kościele umieszczono figurę Our Lady of Manaoag. Obecnie w parafii prowadzone jest trójjęzyczne duszpasterstwo kultywujące tradycje religijne polskie, filipińskie i południowoamerykańskie.



POLISH CATHEDRALS Tom I, strony 205-223


WYDAWNICTWO JEST DO NABYCIA WYSYŁKOWO
W KSIĘGARNI TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO.
LINK DO KSIĘGARNI


POLISH CATHEDRALS - ZESTAWIENIE WEDŁUG STANÓW










COPYRIGHT

KOPIOWANIE MATERIAŁÓW ZAWARTYCH W PORTALU ZABRONIONE

Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.



×