1181-01-01     1226-10-03

Święty Franciszek z Asyżu

Święty Franciszek z Asyżu (Jan Bernardone) urodził się w 1181 lub w 1182 roku w rodzinie Piotra i Joanny (zwanej także Piką) Bernardone, w jednym z mniejszych miast włoskich - Asyżu (leży w pobliżu Perugii, w prowincji Umbria). Jak głosi przekaz "Prawie do 25 roku życia wraz z rówieśnikami brnął w próżności, a w pogoni za próżną chwałą, nie dał się nikomu prześcignąć, w żartach, w krotochwilach, w piosenkach, w pięknych strojach".

Pierwszą połowę swojego życia spędził całkowicie beztrosko. W 1202 r., walcząc o obronę interesów swego miasta podczas wojny między Perugią a Asyżem, został wzięty do niewoli przez perugian. Po rocznym pobycie w więzieniu powrócił do Asyżu bardzo chory.

W 1205 r. wyruszył do Apulli z nadzieją zdobycia sławy rycerskiej. Podczas drogi przeżył wewnętrzne nawiedzenie Boga, które wprowadziło go w nową jakość relacji z Bogiem. Zrezygnował z poszukiwania sławy rycerskiej i rozpoczął drogę duchową.

Rok po tym wydarzeniu w ruinach kościółka p.w. św. Damiana usłyszał kolejne słowa Boga: "Franciszku, idź i napraw mój Dom, który, jak widzisz, cały ulega zniszczeniu". Odpowiedzią na te słowa był przeprowadzony własnymi rękoma remont pięciu kościołów oraz uczynienie pracy fizycznej formą miłości do Boga.

24 lutego 1208 r. podczas mszy św. pod wpływem słów Ewangelii Franciszek podjął decyzję o podjęciu pracy na niwie apostolskiej i nawoływaniu mieszkańców Asyżu do pokuty i nawrócenia. Wkrótce działalność Franciszka wspomogli inni młodzi mężczyźni, który utworzyli pierwszą wspólnotę Pokutników z Asyżu.

W 1209 r. papież Innocenty III ustnie zatwierdził w Rzymie sposób życia asyskich pokutników, dzięki czemu Franciszek mógł w autorytecie Kościoła rzymskokatolickiego świadczyć wobec świata o miłości Boga do każdego człowieka. Po uzyskaniu zatwierdzenia pierwsi franciszkanie zamieszkali najpierw w starej szopie w Rivo Torto, a później w szałasach pod Asyżem wokół malutkiego kościoła p.w. Matki Bożej Anielskiej (Porcjunkula) otrzymanego od benedyktynów.

Pod wpływem świadectwa życia św. Franciszka i jego braci w 1211 r. przeżyła swoje nawrócenie św. Klara z Asyżu, która uciekła z domu i w Porcjunkuli z rąk Franciszka przyjęła habit franciszkański, dając w ten sposób początek zakonowi klarysek.

W 1217 r. św. Franciszek jako minister generalny nowo powstałego Zakonu Braci Mniejszych zwołał do Porcjunkuli pierwszą kapitułę braci, która zgromadziła ok. 5 tys. zakonników.

W 1219 r. Franciszek udał się do Egiptu, by głosić ewangeliczne orędzie pokoju i miłości. Następnie odwiedził Syrię i Ziemię Świętą.

Pobyt w Egipcie zasługuje na odrębny opis. Franciszek dotarł tam wraz z krzyżowcami. Spotkał się z sułtanem Melek-el-Kamelem, wobec którego świadczył o Chrystusie. Sułtan zezwolił mu bezpiecznie opuścić obóz muzułmański i dał pozwolenie na odwiedzenie miejsc uświęconych życiem Chrystusa w Palestynie, która była wtedy pod panowaniem muzułmańskich Arabów.

Po powrocie do Włoch w 1220 r. zrzekł się urzędu ministra generalnego zakonu i wycofał z działalności apostolskiej. Oddał się intensywniej pokucie i kontemplacji oraz podjął pracę nad Regułą dla zakonników, którą 29 listopada 1223 r. bullą "Solet annuere" zatwierdził papież Honoriusz III.

W wigilię tego samego roku Franciszek udał się do Greccio, gdzie wraz z mieszkańcami tej miejscowości przeżył tajemnicę Bożego Narodzenia w przygotowanej przez nich, a dzisiaj powszechnie znanej "żywej szopce". W żłobie, przy którym stał wół i osioł, położył małe dziecko na sianie, po czym odczytał fragment Ewangelii o narodzeniu Pana Jezusa i wygłosił homilię.

W 1224 r., przebywając na szczycie góry La Verna (Alwernia), podczas czterdziestodniowego postu przed uroczystością św. Michała Archanioła, Franciszek otrzymał na ciele stygmaty, czyli święte znaki męki Jezusa Chrystusa. W ten sposób na dwa lata przed swą śmiercią, został pierwszym w historii Kościoła stygmatykiem. Po tym wydarzeniu wszedł w nową fazę doświadczeń duchowych.

W 1225 r. schorowany spędził najprawdopodobniej dwa miesiące w ogrodzie klasztoru sióstr klarysek przy kościele p.w. św. Damiana, gdzie ułożył najsłynniejszą średniowieczną pieśń -"Pieśń słoneczną albo pochwałę stworzenia".

Poważnie chory przewieziony został do Sieny, gdzie leczono go z postępującej ślepoty. Lekarze okazali się jednak bezradni i Franciszek wrócił do Asyżu.

Zmarł 3 października 1226 r. w otoczeniu swych braci, leżąc - z wyboru - na ziemi z rozkrzyżowanymi rękami, przy kościele p.w. Matki Bożej Anielskiej. Odszedł z psalmem 141 na ustach, wcześniej wysłuchawszy Męki Pańskiej według św. Jana. W chwili śmierci miał 45 lat. Po śmierci ciało przeniesiono do kościoła św. Jerzego, a po wybudowaniu bazyliki ku jego czci - do jej wnętrza, gdzie spoczywa po dzień dzisiejszy.

Najpopularniejszym tekstem św. Franciszka jest Pieśń słoneczna. Pozostawił po sobie pisma: Napomnienia, listy, teksty poetyckie i modlitewne. Święty Franciszek jest patronem wielu zakonów, m.in.: albertynów, franciszkanów, kapucynów, franciszkanów konwentualnych, bernardynek, kapucynek, klarysek, koletanek; tercjarzy; Włoch, Asyżu, Bazylei; Akcji Katolickiej; aktorów, ekologów, niewidomych, pokoju, robotników, tapicerów, ubogich, więźniów.

16 lipca 1228 r. papież Grzegorz IX ogłosił Franciszka świętym Kościoła rzymskokatolickiego.