1867-12-01 1946-10-02
Trzeci prezydent przedwojennej Polski
Ignacy Mościcki był trzecim prezydentem Polski przedwojennej. Przed tym jego kariera naukowa kwitła, łącznie ogłosił przeszło 60 patentów i prac. Wśród wymagań stawianych kandydatowi na prezydenta były m.in. brak doświadczenia politycznego i zasłużenie dla ojczyzny, najlepiej w dziedzinie naukowej bądź artystycznej.
Ignacy Mościcki urodził się 1 grudnia 1867 roku niedaleko Ciechanowa w rodzinie szlacheckiej herbu Ślepowron, rodzie uczestników powstania styczniowego (stryjowie) i powstania listopadowego (dziadek). Był jednym z szóstki dzieci Faustyna Walentego i Stefanii Bojanowskiej. Ignacy Mościcki pobierał nauki w gimnazjach w Płocku, Zamościu, a także w szkołach stołecznych.
Wykazywał szczególne zainteresowanie przedmiotami matematycznymi i przyrodniczymi, zdawał więc na chemię na politechnikę w Rydze. Do czasu ukończenia studiów w 1891 roku aktywnie działał w środowiskach studenckich, założył konspiracyjne kółko oświatowe, przynależał do Ligi Narodowej i Związku Młodzieży Polskiej ”ZET”. Po ślubie z kuzynką Ignacy Mościcki związał się z niepodległościowym ruchem socjalistycznym i współpracował z Drugim Proletariatem.
Ignacy Mościcki nienawidził Rosji tak bardzo, że przygotowywał nawet zamach bombowy w cerkwi przy ulicy Długiej na generała gubernatora Warszawy, Josifa Hurko, w którym miał sam zginąć. Ładunki wybuchowe konstruował samodzielnie w domowym zaciszu z pomocą małżonki, Michaliny Czyżewskiej, córki ciotki.
Ignacy Mościcki przeprowadzał próbne eksplozje i był w niezbyt stabilnym stanie, z nawracającymi epizodami depresyjnymi, jak przyznał sam po latach. Zamach skutecznie uprzedziły władze carskie i współpracownicy zmusili Ignacego Mościckiego do emigracji do Londynu, gdzie pracował dorywczo. Jego idealistyczne myślenie i brak znajomości języka były jednak przeszkodą, parę utrzymywała więc matka Ignacego Mościckiego oraz korepetycje Michaliny.
W Londynie Ignacy Mościcki związał się z polskim środowiskiem socjalistycznym, w którym aktywnie się udzielał, choć jego rodzina z dziećmi była dość biedna, a przyszły prezydent Polski cierpiał na depresję i wahania nastrojów oraz tęsknotę za ojczyzną.
1896 rok na emigracji przyniósł pierwszy kontakt z Józefem Piłsudskim, z którym zaprzyjaźnił się później w Szwajcarii. Rok później Ignacy Mościcki rozpoczął pracę w Szwajcarii, na uniwersytecie we Fryburgu, jako asystent do spraw elektrochemii (znał język niemiecki).
Został kierownikiem technicznym spółki produkującej kwas azotowy i prowadził badania naukowe. Jego patenty i innowacyjne rozwiązania były z powodzeniem stosowane w wielu europejskich firmach. Ignacy Mościcki podjął zatrudnienie na politechnice we Lwowie, gdzie szybko uzyskał tytuły profesora oraz doktora honoris causa. Uchodził za słabego dydaktyka, jednak świetnego naukowca. Od czasu odzyskania przez Polskę niepodległości Ignacy Mościcki zajmował się organizacją lokalnego przemysłu chemicznego w naszym kraju.
Ignacy Mościcki zawsze był silnie zaangażowany w poczynania demokratycznej inteligencji. Przewrót majowy z 1926 roku zaowocował wysunięciem przez Józefa Piłsudskiego kandydatury Ignacego Mościckiego na prezydenta RP, tuż po ówczesnym nieprzyjęciu stanowiska przez świeżo wybranego na prezydenta marszałka Piłsudskiego.
1 czerwca Zgromadzenie Narodowe zatwierdziło tę decyzję i naukowiec otrzymał ten najwyższy urząd w państwie. Od początku kontynuował linię polityczną swojego przyjaciela Piłsudskiego. A marszałkowi Piłsudskiemu chodziło o umieszczenie na stanowisku głowy państwa osoby-symbolu, bez politycznego doświadczenia czy też realnej władzy.
Faktycznie Ignacy Mościcki dobrze radził sobie z pełnieniem przede wszystkim funkcji reprezentacyjnej oraz honorowej w państwie. Aktywnie pasjonował się polskim życiem gospodarczym, w dalszym ciągu nauką i oddawał chemicznym pasjom.
W roku 1933 Ignacy Mościcki został wybrany na drugą kadencję jako prezydent RP, 2 lata później zmarł marszałek Piłsudski. Zakres władzy prezydenta znacznie wzrósł i wbrew wcześniejszym oczekiwaniom Ignacy Mościcki nie ustąpił miejsca Waleremu Sławkowi. Stworzył własny obóz polityczny z wicepremierem Eugeniuszem Kwiatkowskim.
Po wrześniu 1939 roku prezydent, Naczelny Wódz oraz polski rząd zostali internowani na teren Rumunii. Urząd prezydenta został przekazany przez Ignacego Mościckiego Władysławowi Raczkiewiczowi.
Naukowiec emigrował do Szwajcarii, a zmarł 2 października 1946 roku w pobliżu Genewy (w miejscowości Versoix). Dopiero w roku 1993 przewieziono szczątki byłego prezydenta RP na miejsce ich wiecznego spoczynku – do warszawskiej Bazyliki Świętego Jana. Grób symboliczny Ignacego Mościckiego to natomiast warszawskie Powązki.
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.