1797-09-10 1875-01-06
Bohater powstania listopadowego
Piotr Wysocki to bohater powstania listopadowego. Za udział w wojnie polsko-rosyjskiej w latach 1830-1831 odznaczony został Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Był twórcą tajnego związku patriotycznego o nazwie Sprzysiężenie Wysockiego.
Piotr Wysocki urodził się 10 września 1797 r. Winiarach koło Warszawy. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Kształcił się w stołecznej szkole Pijarów, która znacząco wpłynęła na jego patriotyczne poglądy. Po czterech latach nauki wrócił do rodzinnego majątku, gdzie pomagał matce w gospodarstwie.
W 1818 r. wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego i od razu mianowany został kadetem pułku grenadierów gwardii. Po kilku latach wzorowej służby przyjęto go do Szkoły Podchorążych Piechoty mieszczącej się w Łazienkach Królewskich.
W 1828 r. po awansie na stopnień podporucznika oraz nominacji na instruktora musztry Wysocki rozpoczął tworzenie organizacji konspiracyjnej o nazwie Sprzysiężenie Wysockiego, znanej również jako Związek Wysockiego. W jej szeregach zrzeszali się przedstawiciele niższych stopni oficerskich i podoficerskich. Głównym celem Sprzysiężenia było wywołanie powstania, a następnie przekazanie nad nim władzy wyższym szarżom.
Po rozpoczęciu powstania Wysocki mianowany został kapitanem i adiutantem naczelnego wodza Michała Radziwiłła. Inicjacja powstańcza nie przebiegła jednak tak, jak została zaplanowana. Nieudolnie podpalony przez 135-osobową szarżę Sprzysiężenia Wysockiego Browar na Solcu był zbyt mało widocznym znakiem. Wśród żołnierzy wybuchła panika. Wobec rozproszenia, niezdecydowania i braku pomocy ze strony polskich oddziałów zbrojnych, Wysocki przejął inicjatywę. Pod jego dowództwem powstańcy przebili się przez szwadron kirasjerów. Wysocki przeprowadził brawurową akcję, w wyniku której otoczeni z dwu stron 15-krotnie silniejszymi wojskami rosyjskimi powstańcy odnieśli spektakularny sukces w tzw. "bitwie łazienkowskiej". Była to największa potyczka powstania listopadowego, w której Piotr Wysocki wykazał się nie tylko znakomitymi zdolnościami wojskowymi, ale również mistrzostwem w wojskowym rzemiośle.
Wysocki brał udział w większości militarnych starć powstania, uczestniczył również w wyprawie Korpusu Polskiego na Litwę. 3 marca 1831 r. odznaczony został Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. 6 września 1831 r. podczas obrony Woli pojmany został przez wojska rosyjskie.
Zatrzymany przez Rosjan Wysocki dostał się do niewoli nie jako jeniec, ale jako buntownik, w związku z czym był traktowany jak więzień stanu - poddawany torturom i wielogodzinnymi przesłuchaniom. Przetrzymywany był w Bobrujsku, Zamościu i w Lesznie. Karę śmierci przez powieszenie zamieniono mu na mocy carskiej amnestii na 20 lat ciężkich robót.
W łagrach na Syberii pracował do 1857 r., skąd powrócił do Warki w Królestwie Polskim (władze zabroniły mu wstępu do Warszawy). Mieszkał samotnie, pisał pamiętnik.
Zmarł 6 stycznia 1875 r. Mimo że w obawie przed zamieszkami i demonstracjami władze państwa nie zezwoliły na upublicznienie informacji o śmierci Wysockiego, na uroczystości żałobnej pojawiło się wiele osób.
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.