1756-08-29 1830-11-21
Najwybitniejszy polski astronom przełomu XVIII i XIX w
Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki urodził się 29 sierpnia 1756 r. w Żninie w Wielkopolsce. Początkowo uczył się w gimnazjum w Trzemesznie i Akademii Lubrańskiego w Poznaniu, a później na uniwersytecie w Krakowie. Tam też uzyskał tytuł doktora i mógł wykładać algebrę, dzięki czemu zwrócił na siebie uwagę rektora Hugona Kołłątaja. Śniadecki został dzięki niemu nauczycielem w Szkole Nowodworskiego.
W 1778 r. wyjechał za granicę w celu odbycia studiów. Był w Paryżu, Getyndze i Lejdzie. W Paryżu w Collège de France zaznajomił się gruntownie z chemią i fizyką.
W 1781 r., mimo intratnych propozycji d’Alemberta, dotyczących objęcia posady w Madrycie, Śniadecki wrócił do kraju i zaczął w Krakowie wykładać matematykę i astronomię. Rok później zaproponował budowę obserwatorium astronomicznego na terenie ogrodu botanicznego w Krakowie.
W 1784 r. razem z Janem Jaśkiewiczem skonstruował pierwszy polski balon. W latach 1807-1815 piastował funkcję rektora Uniwersytetu Wileńskiego, a do 1825 r. również dyrektora tamtejszego obserwatorium. W dowód uznania za zasługi na Litwie w 1812 r. został wyznaczony na jedynego niearystokratycznego członka Komisji Rządu Tymczasowego Wielkiego Księstwa Litewskiego, utworzonego przez Napoleona jako główna zwierzchność administracyjna na wyzwolonych przez wojska francuskie ziemiach litewskich.
Ostatnie lata życia Śniadecki spędził w Jaszunach, majątku swojej bratanicy Zofii Balińskiej, córki Jędrzeja (ojca polskiej chemii). Tam też zmarł 21 listopada 1830 r. i został pochowany.
W trakcie swojej pracy pedagogicznej Śniadecki dostrzegał poważne braki polskiej nauki, stojącej na poziomie o wiele niższym niż w innych krajach Europy. Starał się to zmienić, zaczynając od publikacji nowych podręczników, w których posługiwał się własną, nowatorską, polską terminologią matematyczną, z której do dziś jest w użyciu np. termin całka (fr. intégrale).
Śniadecki był też najwybitniejszym polskim astronomem przełomu XVIII i XIX w.; w uznaniu zasług jego imieniem nazwano planetoidę 1262 Sniadeckia oraz krater na Księżycu.
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.