1922-07-24     2020-07-25

Bernard Ładysz

24 lipca 1922 urodził się Bernard Ładysz, znakomity polski śpiewak operowy (bas-baryton), aktor i żołnierz. O Wilnie, swoim mieście urodzenia mówił: "To jest dla mnie miasto „jedyne na świecie”. Chociaż zwiedziłem wszystkie kontynenty, to Wilno jest tym miejscem, do którego zawsze wracam sercem. Trudno mi przywołać konkretne wspomnienia, bo po pierwsze jest ich mnóstwo, a i pamięć nie ta… Ale nie da się opisać słowami sentymentu, z jakim o nim myślę".

W okresie okupacji niemieckiej i okupacji radzieckiej zmobilizowany żołnierz Wojska Polskiego, po kapitulacji, sierżant Armii Krajowej (obwód wileński). Uczestnik akcji „Burza” na Wileńszczyźnie, aresztowany przez NKWD – zesłany w głąb RFSRR do Kaługi, miasta nad Oką, gdzie przebywał w latach 1944–1946). Naukę śpiewu rozpoczął w Wilnie (1940–1941), kontynuował w latach 1946–1948 na studiach wokalnych w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie pod kierunkiem prof. Wacława Filipowicza. Karierę artystyczną rozpoczął w Zespole Reprezentacyjnym Wojska Polskiego. Przez wiele lat (1950–1979) był solistą Opery Warszawskiej i Teatru Wielkiego w Warszawie. W 1956 zwyciężył w międzynarodowym konkursie śpiewaczym w Vercelli, gdzie zdobył najwyższą nagrodę „Il primo premio assoluto”. Od tego momentu rozpoczęła się jego międzynarodowa kariera. Zaangażował się wtedy do Teatro Massimo w Palermo.

Artysta odnosił sukcesy na wszystkich kontynentach – od Australii przez obie Ameryki po Chiny w Azji. Jako pierwszy polski artysta został zaangażowany do partii solowej w kompletnym nagraniu opery przez wielką światową firmę fonograficzną „Columbia” – wystąpił (1959) obok Marii Callas w nagraniu Łucji z Lammermooru pod dyrekcją Tullio Serafina. Columbia zaprosiła potem B. Ładysza do nagrania całej płyty z ariami operowymi Verdiego i kompozytorów rosyjskich.

W 1956 roku wygrał międzynarodowy konkurs wokalny w Vercelli uzyskując Il Primo Premio Assoluto. Zaangażowano go do Teatro Massimo w Palermo, a dyrekcja La Scali urządziła laureatom konkursu wielkie tournée po miastach Europy. Za partnerów Ładysz miał wtedy, spośród największych, Victorię de Los Angeles, Antoniettę Stellę, Franco Corellego, i basy Cesarego Siepię, Borisa Christowa, Mikołaja Giaurowa.

Później wielkie role operowe m.in. w operach: Eugeniusz Oniegin, Straszny dwór, Halka, Faust, Cyrulik sewilski, Don Giovanni, Don Carlos, Nieszpory sycylijskie, Moc przeznaczenia, Aida, Rigoletto, Kniaź Igor, Borys Godunow, Jolanta, Król Roger. Nagrania radiowe i płytowe, udział w festiwalach, w prapremierze opery Diabły z Loudun oraz w prawykonaniach Pasji według św. Łukasza i Jutrzni Krzysztofa Pendereckiego. Także w lżejszym repertuarze, np. w partii Tewjego w musicalu Skrzypek na dachu, występy estradowe, oraz w radiu i telewizji polskiej. Dokonał brawurowego nagrania dźwiękowego i filmowego utworu Domenico Cimarosy „Il maestro di cappella”.

Bernard Ładysz zagrał również w kilku filmach: "Czas pokoju" (1965), "Lalka" (1968), "Ziemia obiecana" (1964), "Znachor" (1981), "Karate po polsku" (1982), "Dolina Issy" (1982), "Pastorale Heroica" (1983), "Pierścień i róża" (1986), "Ogniem i mieczem" (2000).

Występował na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. Członek Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w latach 80-tych. Odznaczony między innymi: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy I klasy, Order Sztandaru Pracy II klasy, Złoty Krzyż Zasługi, Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955) Już w III RP odznaczony: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2000), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006) i Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019). W 2019 r. Prezydent Andrzej Duda uhonorował B. Ładysza Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości.

Bernard Ładysz zmarł w dzień po swoich 98. urodzinach, 25 lipca 2020. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 5 sierpnia i miały charakter państwowy.