1930-05-21     2021-12-08

Sylwester Chęciński

Sylwester Chęciński urodził się 21 maja 1930 r. w miejscowości Susiec koło Tomaszowa Lubelskiego. W 1956 r. ukończył studia reżyserskie w łódzkiej "filmówce". Przez pierwsze lata po studiach pracował jako asystent reżysera i jako drugi reżyser na planach filmów Andrzeja Wajdy ("Lotna"), Jerzego Passendorfera ("Powrót") i Stanisława Lenartowicza ("Spotkania").

Samodzielną karierę reżyserską rozpoczął w 1961 r., debiutując "Historią żółtej ciżemki", nagrodzoną Srebrnym Medalem na Międzynarodowym Festiwalu Filmów dla Dzieci i Młodzieży w Wenecji. Poprzez historię utalentowanego, wiejskiego chłopca terminującego u Wita Stwosza, przedstawił w filmie dzieje powstania ołtarza w kościele Mariackim w Krakowie. Jedną z głównych ról w "Historii żółtej ciżemki" zagrał 11-letni wówczas Marek Kondrat.

Kolejnymi filmami Chęcińskiego były: "Agnieszka 46" (z 1964 r.), gdzie reżyser zajął się tematem trudnego powrotu do życia ludzi, których psychika zmieniła się w czasach wojny, i "Katastrofa" (1965), dramat psychologiczno-społeczny, w którym podjęto problem odpowiedzialności i postaw moralnych.

W 1967 r. powstała komedia "Sami swoi", pierwszy film z kultowej trylogii Chęcińskiego o rywalizujących ze sobą rodach Kargulów i Pawlaków - z niezapomnianymi głównymi rolami Wacława Kowalskiego i Władysława Hańczy. Jak oceniono na łamach magazynu "Film", komizm "Samych swoich" wynika "z umiejętnego połączenia trzech elementów: sarmackiej komedii obyczajowej, usytuowania jej w określonych warunkach historycznych i okraszenia tego wszystkiego charakterystyczną kresową gwarą, która - przynajmniej dla uszu współczesnego pokolenia - ma w sobie niejakie akcenty humorystyczne" ("Film" 1967 nr 38). Drugą część trylogii - komedię "Nie ma mocnych" - Chęciński wyreżyserował w 1974 r., a trzecią, "Kochaj albo rzuć", w 1977 r.

Do najbardziej znanych filmów Chęcińskiego należą ponadto: "Tylko umarły odpowie" (1969, kryminał z Ryszardem Filipskim w roli głównej), "Legenda" (1970, ze zdjęciami Witolda Sobocińskiego), "Roman i Magda" (1978), "Bo oszalałem dla niej" (1980, według scenariusza Jerzego Stefana Stawińskiego) oraz sensacyjny "Wielki Szu" z Janem Nowickim w roli głównej - film, który w 1983 r. był w Polsce wielkim przebojem kinowym.

W 1991 r. Chęciński wyreżyserował "Rozmowy kontrolowane", kontynuację przygód bohaterów znanych z "Misia" Stanisława Barei. W 2005 r. zrealizował film telewizyjny "Przybyli ułani", w ramach cyklu "Święta polskie"; w obsadzie znaleźli się m.in. Zbigniew Zamachowski, Kinga Preis i Krystyna Feldman. Dużą sympatię widzów przyniósł Chęcińskiemu także serial telewizyjny "Droga" z 1973 r., z Wiesławem Gołasem w roli głównej, nakręcony na podstawie scenariusza Andrzeja Mularczyka.