1793-01-14     1861-02-26

Wojciech Chrzanowski

Wojciech Chrzanowski urodził się 14 stycznia 1793 roku w Biskupicach. Karierę wojskową rozpoczął w 1810 roku gdy zaciągnął się do Armii Księstwa Warszawskiego jako artylerzysta. Dwa lata później został awansowany do stopnia porucznika I klasy i brał udział w inwazji na Rosję. Brał udział w bitwach pod Smoleńskiem, Lipskiem, Paryżem i Waterloo.

W styczniu 1815 roku dołączył do Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego i brał udział w wojnie rosyjsko-tureckiej w latach 1828-1829. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 15 lat służby.

W momencie wybuchu powstania listopadowego został członkiem dowództwa Twierdzy Modlin. 18 lutego 1831 roku pod Miłosną ledwo uniknął śmierci: w momencie gdy Chrzanowski rozwijał mapy na stanowisku dowódczym przelatująca kula zniszczyła mapy i raniła Chrzanowskiego. Po objęciu dowództwa nad powstaniem przez gen. Jana Zygmunta Skrzyneckiego, Chrzanowski został awansowany do stopnia pułkownika.

Pułkownik Wojciech Chrzanowski brał udział w zwycięskich bitwach pod Wawrem i Dębem Wielkiem, po których został awansowany do stopnia generała dywizji. Od 18 sierpnia do 6 września 1831 roku pełnił funkcję Gubernatora wojskowego Warszawy. Za udział w powstaniu został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari.

Po upadku powstania listopadowego wyemigrował do Paryża. Wynajęty przez rząd angielski pracował w Imperium Osmańskim, gdzie zajmował się stosunkami i współpracą obu państw. Następnie dołączył do wojska tureckiego, gdzie zapoczątkował reformy organizacyjne i szkoleniowe.

W 1838 roku rozpoczął badania w Anatolii: w Kurdystanie, Syrii i Mezopotamii, gdzie badał możliwość obrony tych terenów na wypadek wojny z Rosją. W Bagdadzie zajmował się organizacją kawalerii arabskiej. Pod koniec 1840 roku powierzono mu dowództwo nad wojskami tureckimi w Azji Mniejszej, ale ze względu na współpracę z rosyjsko-turecką, nie objął stanowiska. W drodze powrotnej do Europy powstały mapy topograficzne Iraku i Kurdystanu.

Po powrocie do Francji, brał polityczny i wojskowy udział w Wiośnie Ludów. W 1848 roku został dowódcą Armii Piemontu podczas włoskiej wojny o niepodległość. Brał udział w przegranej bitwie pod Novarą, po której zrezygnował z dowództwa i powrócił do Paryża.

W 1849 roku porzucił wojsko i rozpoczął pracę nad mapą ziem polskich w skali 1:300 000, która został wydana w Paryżu w 1859 roku. Poza stworzeniem mapy Polski był autorem wielu publikacji z dziedziny wojskowości, z których wymienić należy następujące pozycje: "O wojnie partyzanckiej" 1835 , "Służba wojskowa w polu" 1836 oraz "Opisanie bitwy grochowskiej" wydane pośmiertnie w roku 1909 .

Generał Wojciech Chrzanowski zmarł 26 lutego 1861 roku i został pochowany na cmentarzu Montmartre.