1865-03-10     1946-11-07

Julian Ignacy Nowak

Julian Ignacy Nowak urodził się 10 marca 1865 w Okocimiu koło Brzeska, w Galicji, w Cesarstwie Austriackim. Julian był najstarszym z dziesięciorga dzieci Kazimierza i Teodozji, właścicieli gospodarstwa rolnego o powierzchni kilkudziesięciu morgów. Do gimnazjum uczęszczał w Bochni i Krakowie, gdzie złożył maturę i rozpoczął studia lekarskie na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po studiach medycznych podjął pracę dydaktyczną i naukową na UJ, gdzie uzyskał tytuł doktora nauk lekarskich. Zrobił specjalizację w bakteriologii i patologii w Pradze.

Po powrocie pracował w Katedrze Anatomii Patologicznej UJ. Habilitował się z anatomii patologicznej i wyjechał na rok do Instytutu Pasteura w Paryżu. Przez dwa lata studiował w Akademii Weterynaryjnej w Wiedniu i uzyskał tytuł lekarza weterynarii. Będąc już profesorem weterynarii Katedry Weterynarii UJ i dziekanem Wydziału Lekarskiego UJ, postanowił – choć nie był do tego zmuszony – dopełnić swe studia doktoratem z weterynarii w Instytucie Weterynarii we Lwowie. Był to jedyny w swoim rodzaju egzamin, w którym dziekan pytał dziekana.

W 1905 wszedł z listy „Czasu” do Rady Miejskiej Krakowa w której pozostawał do 1935. Od 9 do 22 listopada 1914 pełnił funkcję komisarza rządowego dla Krakowa, a od grudnia 1914 do 1916 roku był pierwszym zastępcą prezydenta miasta Krakowa.

Od 1903 działał w Krakowskim Towarzystwie Rolniczym, którego w latach 1921–1927 był wiceprezesem. Zastępca kierownika Oddziału Dochodowego Departamentu Skarbowego Sekcji Zachodniej Naczelnego Komitetu Narodowego w 1914 roku. Był członkiem Stronnictwa Prawicy Narodowej.

W 1922 (od 31 lipca do 14 grudnia) był premierem pozaparlamentarnego gabinetu, a także od 31 lipca do 21 sierpnia tegoż roku ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Sympatyzował z PSL „Piast” (nie zrywając jednocześnie kontaktów z konserwatystami krakowskimi), które w latach 1922–1927 reprezentował w Senacie RP. Zasiadał w senackiej komisji ds. Oświaty i Kultury.

Prowadził badania głównie z zakresu biologii i morfologii mikroorganizmów oraz etiologii chorób zakaźnych. Opublikował ponad 50 prac, głównie z weterynarii oraz atlas bakterii, pierwotniaków i grzybów Documenta microbiologica, zawierający kilkaset fotografii wykonanych w jego zakładzie, wydany w Jenie, który uzyskał światowy rozgłos.

Był prezesem Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, doprowadził do wybudowania nowoczesnego budynku „Domu Towarzystwa Lekarskiego” przy ulicy Radziwiłłowskiej. Budynek zaprojektował J. Sowiński, wykonaniem zajęła się firma W. Kaczmarskiego, natomiast projekt wnętrza powierzono Stanisławowi Wyspiańskiemu. Był członkiem czynnym PAU, reprezentował Polskę w Międzynarodowym Komitecie Ekspertów ds. Konwencji Weterynaryjnej. Odznaczony między innymi Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.

Zmarł 7 listopada 1946 Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim.