13 stycznia 2025 roku odszedł do Pana Ksiądz Profesor Edward Walewander, wybitny pedagog, wieloletni wykładowca w Instytucie Pedagogiki KUL, kapelan honorowy Ojca Świętego, kanonik honorowy Kapituły Lubelskiej. Głównymi zainteresowaniami i przedmiotami wykładów Księdza Profesora były: pedagogika porównawcza, historia Kościoła w epoce nowożytnej, historia duchowości, pedagogika katolicka na ziemiach polskich, wychowanie duchowe w chrześcijaństwie, dziedzictwo pedagogiczne XIX wieku i okresu międzywojennego, formacja chrześcijańska, system opieki nad dzieckiem w Unii Europejskiej czy problematyka polonijna.
Edward Walewander urodził się 6 grudnia 1947 r. w Niemirówku koło Tomaszowa Lubelskiego.
Od najmłodszych lat pozostawał pod silnym wpływem pobożności maryjnej kształtowanej przez sanktuarium krasnobrodzkie. Święcenia kapłańskie odebrał 25 stycznia 1974 z rąk Opilio Rossiego w Innsbrucku. Również w 1974 obronił magisterium z teologii na Uniwersytecie Leopolda i Franciszka w Innsbrucku (studia rozpoczął na KUL). W 1978, na tej samej uczelni, doktoryzował się (tytuł pracy brzmiał: Echa Powstania Styczniowego w prasie austriackiej) i tego samego roku powrócił do Polski. Został wikariuszem w parafii katedralnej w Lublinie. W latach 1979–1983 pracował jako prefekt studiów w Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Lublinie. Od 1979 do 1982 był referentem do spraw misji w diecezji lubelskiej. Od 1982 do 1986 był referentem do spraw ekumenizmu. W latach 1984–1986 był diecezjalnym duszpasterzem rodzin. Od 1984 pełnił także funkcję sekretarza biskupa lubelskiego do spraw kontaktów z zagranicą.
Od 1 października 1980 przeszedł na Katolicki Uniwersytet Lubelski, gdzie rozpoczął pracę dydaktyczną oraz naukową. W 1987 odbył podróż naukową po Kanadzie. Od 1995 był adiunktem i w tym samym roku habilitował się na podstawie pracy Wychowanie chrześcijańskie w nauczaniu i praktyce Kościoła katolickiego na ziemiach polskich w II połowie XIX wieku. Od 1997 jest kierownikiem Katedry Pedagogiki Porównawczej w Instytucie Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych KUL. W latach 1990–2005 był dyrektorem międzywydziałowego Instytutu Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL. Od 1997 jest profesorem KUL, a od 2009 profesorem nauk humanistycznych. 1997 kieruje Katedrą Pedagogiki Porównawczej na KUL (W 1998 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego KUL w tym instytucie). Pracował też w Instytucie Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym (1983–2005).
Od 1993 do 2002 był prezesem Oddziału Lubelskiego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska". Był też współzałożycielem działającego od kwietnia 1990 Lubelskiego Klubu Polonijnego. W 1993 powołany został w skład Rady Naukowej Centrum Studiów Latynoamerykańskich CESLA Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1995 był członkiem Rady Naukowej Zakładu Biografistyki Polonijnej Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie, a także Kolegium Redakcyjnego Ilustrowanego Słownika Biograficznego Polonii Świata. Od 2011 pełnił rolę członka Rady Programowej Instytutu Biografistyki Polonijnej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Przyrodniczej w Sandomierzu. Ogółem zasiada lub zasiadał w ponad dwudziestu towarzystwach naukowych, komisjach, komitetach i radach.
20.11.1984 – dyplom uznania i medal za osiągnięcia w dziedzinie pracy społecznej w ramach Towarzystwa Polsko – Austriackiego w Polsce
1990 – nagroda naukowa im. Franciszka Skowyry
20.03.1992 – medal pamiątkowy z dyplomem, przyznany przez Ministerstwo Kultury i Sztuki, Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, a także Towarzystwo Muzyczne im. H. Wieniawskiego w Lublinie
29.01.1993 – Nagroda naukowa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego za redakcję i współautorstwo książki Polacy w Kościele katolickim w ZSRR, Lublin 1991, przyznana w siedzibie Towarzystwa im. Frycza Modrzewskiego w Warszawie przez jury w składzie: prof. dr M. Pietrzak, bp prof. dr W. Wysoczański, prof. dr W. Benedyktowicz i prof. dr L. Szczucki
11.1994 r. (Wiedeń) – Medal Jubileuszowy Stulecia „Strzechy” 1894–1994 za działalność naukową i społeczną na rzecz Polonii w Austrii
1996 – nagroda Rektora KUL za pracę habilitacyjną pt. Wychowanie chrześcijańskie w nauczaniu i praktyce Kościoła katolickiego na ziemiach polskich w II połowie XIX w., (Lublin 1996)
28.04.1998 r. – medal 80 lat Niepodległości Estonii od Stowarzyszenia Polska – Estonia w dowód uznania za zbliżenie polsko – estońskie
8.01.1999 r. – medal z okazji 100. rocznicy Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego w Lublinie
2.09.1999 – Medal Honorowy Polonia Semper Fidelis za zasługi i pomoc przy opracowaniu Słownika Biograficznego Polonii Świata.
12.04.2000 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Polonia Restituta – przyznany przez prezydenta RP.
24.06.2000 – medal Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” za pracę na rzecz rodaków poza granicami kraju i oddanie sprawom „Wspólnoty Polskiej” przyznany z racji 10 rocznicy powołania Stowarzyszenia
22.10.2001 – nagroda indywidualna II stopnia Rektora KUL „za znaczne osiągnięcia na polu badań i działalności na płaszczyźnie polonijnej”
13.03.2002 – Order Białego Krzyża przyznany przez Prezydenta Republiki Estonii, Arnolda Rüütela, za współautorstwo i redakcję książki Polacy w Estonii (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1998)
28.10.2002 – Medal Prezydenta Miasta Lublina z okazji 30 – lecia Instytutu Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL w uznaniu zasług wniesionych dla Miasta Lublina w dziedzinie współpracy z Polonią.
28.09.2004 – Medal Honorowy Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie Meritus Patriae „w uznaniu zasług dotychczasowej, wieloletniej działalności na rzecz wspomagania odrodzenia i pielęgnowania tradycji, języka i kultury ojczystej Polaków na Wschodzie”.
15.12.2004 – nagroda indywidualna I stopnia Rektora KUL „za szczególne osiągnięcia naukowe w badaniach nad Polonią”
18.12.2007 – nagroda indywidualna III stopnia Rektora KUL „za całokształt dorobku naukowego i szczególne osiągnięcia społeczno – organizacyjne”
15.08.2008 – medal „Serce dla Serc”, przyznany przez Kościół Polskokatolicki za wybitny wkład w ruch ekumeniczny
18.12.2009 – nagroda indywidualna III stopnia Rektora KUL „za publikację książki naukowej pt. Działalność wychowawcza Kościoła Lubelskiego 1939–1945” (Wyd. TN KUL, Lublin 2009)
2010 – listy gratulacyjne z okazji otrzymania tytułu naukowego profesora nauk humanistycznych od Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (w lutym) i w czerwcu od Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka (Kraków)
4.06.2010 – medal od NSZZ „Solidarność” Region Środkowowschodni – Oddział Zamość „za szczególny wkład w organizacje uroczystych obchodów 30. rocznicy powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego »Solidarność«”
09.2011 – udział w Komitecie Honorowym sympozjum pt. Policjanci wczoraj i dziś zorganizowanym przez Komendę Główną Policji, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Uniwersytet Warszawski, Wyższą Szkołę Humanistyczno – Przyrodniczą w Sandomierzu, Stowarzyszenie Muzeum Policji w Kielcach, które odbyło się 21 września 2011 w Auditorium Maximum Uniwersytetu Warszawskiego
31.05.2012 – medal Prezydenta Miasta Lublin dr. Krzysztofa Żuka „w uznaniu zasług wniesionych dla miasta Lublin, za wieloletnią pracę i zaangażowanie na rzecz upowszechniania kultury polskiej”
14.05.2013 – medal Zarządu Województwa Lubelskiego „za zasługi na rzecz upowszechnienia kultury polskiej z granicą”, przyznany przez marszałka i wicemarszałka województwa lubelskiego
17.05.2013 – medal „Za zasługi dla Stowarzyszenia Muzeum Policji” przyznany prze Kapitułę tego odznaczenia
10.03.2014 – medal „za zasługi Fundacji Polonia Semper Fidelis”
7.05.2014 – dyplom z medalem koronacyjnym sanktuarium Matki Bożej Królowej Świata – Opiekunki Ludzkich Dróg w Sokołowie Małopolskim „za wybitne osiągnięcia w badaniach nad Polonią i duszpasterstwem Polonijnym”
18.06.2014 – dyplom z medalem Mickiewicz – Puszkin Stowarzyszenia Polska – Wschód „za wybitne zasługi w działalności badawczej i wydawniczej oraz zaangażowanie w problematykę Polaków na Wschodzie”
10.09.2014 – Odznaczenie „za zasługi dla Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych”.
od 1980 – członek Towarzystwa Naukowego KUL
od 1976 – członek Wissenschaftliche Buchgesellschaft Darmstadt
od 1981 – członek zarządu Towarzystwa Polsko – Austriackiego w Lublinie
od 1.09.1989 do 1992 – sekretarz Fundacji Rozwoju KUL
od 20.10.1989 do 1992 – członek Rady Rozwoju KUL
od 1990 – członek Catholica Unio Internationalis
od 11.05.1991 – członek prezydium Stowarzyszenia Współpracy Polska – Wschód
współzałożyciel powstałego w kwietniu 1990 Lubelskiego Klubu Polonijnego; od jego założenia do marca 1996 – wiceprezes; później członek Zarządu Klubu
od 6 kwietnia 1993 – zasiadał nieprzerwanie w Komitecie Badania Polonii Wydziału I Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk; od 2007 nazwa zmieniona na: Komitet Badań nad Migracjami Ludności i Polonią przy Prezydium PAN
główny ekspert w ramach Komisji Historycznej ds. beatyfikacji W. Górala, K. Gostyńskiego, S. Mysakowskiego, Z. Pisarskiego, S. Starowieyskiego, A. Zawistowskiego, powołanej dekretem abpa lubelskiego B. Pylaka z 8 maja 1993.
pismem Rektora Uniwersytetu Warszawskiego Włodzimierza Siwińskiego z 15.11.1993 powołany w skład Rady Naukowej Centrum Studiów Latynoamerykańskich CESLA Uniwersytetu Warszawskiego
1994 – członek Komitetu Honorowego Obchodu Jubileuszu 100 – lecia „Strzechy” w Wiedniu
od 26.01.1993 do końca 2001 – prezes Oddziału Lubelskiego Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”
od 2.02.1995 – prezes ogólnopolskiego Towarzystwa Naukowego Polska – Wschód z siedzibą w Warszawie
od 19.05.1995 – członek Rady Naukowej Zakładu Biografistyki Polonijnej Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie
od 19.05.1995 – członek Kolegium Redakcyjnego Ilustrowanego Słownika Biograficznego Polonii Świata, wydawanego w Paryżu
członek Rady Porozumiewawczej Badań nad Polonią i Polakami na Obczyźnie, powstałej w Lublinie 22.czerwca 1996
15.01.1998 – powołany przez rektora UW Włodzimierza Siwińskiego do udziału w pracach Komitetu Organizacyjnego 50. Międzynarodowego Kongresu Amerykanistów w 2000
powołany przez rektora UMCS prof. Kazimierza Goebla w skład Rady Naukowo – Programowej Centrum Języka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców na kadencję 1998 – 2000
25.04.1998 – powołany do Rady Programowej Ośrodka Myśli Politycznej w Krakowie, mającej na celu realizację programu „Państwo Polskie wobec Polaków na Wschodzie. W poszukiwaniu modelu polityki”
członek Komitetu Organizacyjnego 50. Międzynarodowego Kongresu Amerykanistów, który odbył się w Warszawie 10 – 14.07.2000
od września 2004 do końca 2005 – członek Rady Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”
od początku roku akademickiego 2004/2005 członek Senackiej Komisji Bibliotecznej KUL
od 04.1998 – wiceprzewodniczący; od 20 marca 2006 przewodniczący Towarzystwa Naukowego KUL na Wydziale Nauk Społecznych KUL
od 13.05.2011 – członek Rady Programowej Instytutu Biografistyki Polonijnej Wyższej Szkoły Humanistyczno – Przyrodniczej w Sandomierzu
od 8.06.2011 – prezes Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia Polska – Wschód
od 4.07.2013 – członek Rady Naukowej Centrum Dziedzictwa Kulturowego Polonii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
PORTAL POLONII
BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
PROJEKT FINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
W KONKURSIE „POLONIA I POLACY ZA GRANICĄ 2024 - REGRANTING”
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Portal Polonii (portalpolonii.pl) łączący w swoich publikacjach rezultaty badań naukowych nad polską diasporą z bieżącymi informacjami o działalności Polonii, jest wielopłaszczyznową platformą wymiany myśli i doświadczeń: środowisk badaczy i organizacji polskich oraz polonijnych poza granicami kraju. Dotychczas te perspektywy, pomimo, że uzupełniają się w sposób naturalny, prezentowane były odrębnie. Za tym idzie nowy sposób prezentacji zagadnień związanych z życiem i aktywnością naszych rodaków, potrzebny w równym stopniu Polonii jak i środowisku akademickiemu.
Polonii – co wiemy z analiz badawczych - brakowało często usystematyzowanej, zobiektywizowanej wiedzy na temat m.in. historycznej perspektywy i zrozumienia kulturowych procesów kształtowania się polskich ośrodków na emigracji. Akademikom starającym się śledzić aktualne doniesienia pochodzące od polskich organizacji w świecie, brakowało dotychczas miejsca, w którym na podstawie metodologicznie uporządkowanych źródeł i poddanych krytycznej analizie treści, można wyznaczać trendy i kierunki badań nad Polonią. Dzięki Portalowi Polonii oba wymienione aspekty spotykają się w jednym, powszechnie dostępnym miejscu, tworząc synkretyczną całość, z perspektywą dalszego rozwoju. Portal dostarcza także – co ważne - wieloaspektowej informacji o Polonii rodakom w kraju, wśród których poczucie wspólnoty ponad granicami jest w ostatnich latach wyraźnie zauważalne.
