1956-07-22 0000-00-00
Duma piłkarskiego świata
W święto 22 Lipca uroczyście otwarto Stadion Śląski. W inauguracyjnym meczu piłkarska reprezentacja Polski przegrała z NRD 0:2 (0:0). Pierwszy gol w historii stadionu był bramką… samobójczą. Strzelił ją obrońca Jerzy Woźniak około godziny 18.30. Widzów 100 000.
Najsłynniejszym chyba jednak meczem był pojedynek z 1957 roku. Piłkarska reprezentacja Polski w meczu eliminacji mistrzostw świata pokonała jedenastkę Związku Radzieckiego 2:1 (1:0). Bohaterem spotkania został kapitan polskiej drużyny Gerard Cieślik, który strzelił dwie bramki, pokonując legendarnego bramkarza radzieckiego Lwa Jaszyna. Był to największy wówczas sukces polskiego futbolu. Widzów: 100 000.
Plany budowy dużego obiektu sportowego w polskiej części Górnego Śląska z widownią na kilkadziesiąt tysięcy osób powstały już w latach międzywojennych. W 1939 gotowy był projekt przygotowany przez Adama Kocura – prezydenta Katowic i zarazem przewodniczącego komitetu budowy stadionu. Miał on przypominać Stadion Olimpijski w Berlinie, lecz w wyniku wybuchu II wojny światowej koncepcja upadła. Pod koniec lat 40. XX w. w tzw. „planie sześcioletnim” przewidziano budowę dużego stadionu na 70 tysięcy osób. Miał na nim rozgrywać mecze jeden z tutejszych klubów piłkarskich, jednak ten pomysł nie został zrealizowany.
Ostatecznie decyzja o budowie Stadionu Śląskiego na terenie tworzonego wówczas największego parku miejskiego w Europie (WPKiW) zapadła w 1950 podczas posiedzenia Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach. Zaprojektował go architekt Julian Brzuchowski, kierownikiem robót był inż. Wiktor Pade. Roboty rozpoczęły się w 1951. Część prac wykonywali fachowcy sprowadzeni z Czechosłowacji.
Stadion został zbudowany z piaskowca czerwonego i białego oraz granitu i betonu. Budowa największego w kraju stadionu pociągała za sobą duże koszty. Kluby sportowe z okręgu katowickiego wpłaciły do kasy komitetu budowy ponad 100 tysięcy złotych. Szukano kibiców, którzy przy budowie obiektu pracowaliby nieodpłatnie. Społeczeństwo województwa przepracowało łącznie 589 938 roboczogodzin, wartość tej pracy szacuje się na 1 500 000 ówczesnych złotych. Powstawał on równocześnie ze Stadionem Dziesięciolecia.
Obiekt został ukończony latem 1956. Jego oficjalna inauguracja miała miejsce w dniu najważniejszego święta narodowego Polski Ludowej 22 lipca 1956. Pierwszym dyrektorem został Mikołaj Beljung. W 1959 założono na nim pierwsze w Polsce sztuczne oświetlenie elektryczne.
Oficjalnie Stadion Śląski został Stadionem Narodowym w 1993, jednak piłkarska reprezentacja Polski rozgrywała na nim swe najważniejsze mecze już od 1957 (eliminacyjne spotkanie finałów MŚ'1958 przeciwko ZSRR). Wiele z nich przeszło do legendy zarówno rodzimego, jak i światowego futbolu. Biało-czerwoni pokonywali tutaj takie potęgi, jak: ZSRR, Anglia, Holandia, Włochy, czy Portugalia. To właśnie dzień po – wygranym 2:0 – spotkaniu przeciw Dumnym Synom Albionu w ramach kwalifikacji do finałów MŚ'1974, brytyjskie media nadały mu przydomek Kocioł Czarownic (7 czerwca 1973). Polacy trzykrotnie pieczętowali na nim awans do mundiali: w 1977, 1985 i 2001 a raz do mistrzostw Europy w 2008. Do tej pory łącznie odbyło się tutaj 55 oficjalnych meczów polskiej kadry narodowej, z czego 23 zostały przez nią wygrane, 14 przegranych i 18 zremisowanych (przy bilansie bramkowym: 88 goli strzelonych i 55 goli straconych).
Polacy zawsze interesowali się sportem, szczególnie do gustu przypadła im piłka nożna i oba te fakty były skrupulatnie wykorzystywane przez propagandę władzy. Nie przypadkowo 22 lipca czyli w ówczesne Narodowe Święto Odrodzenia Polski upamiętniające rocznicę ogłoszenia Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (1944) szumnie i uroczyściew 1956 r. otworzono Stadion Śląski - obecnie Narodowy Stadion Lekkoatletyczny. I był to udany zabieg. Przez dekady gościły tu najważniejsze w kraju wydarzenia piłkarskie, kolarskie, żużlowe, lekkoatletyczne oraz muzyczne, z udziałem gwiazd światowego formatu, które z trybun „śląskiego giganta” oklaskiwały dziesiątki tysięcy widzów. To na Stadionie Śląskim tworzyła się historia polskiego sportu przypieczętowana znakomitymi wynikami i niepobitymi do dziś rekordami.
W inauguracyjnym meczu piłkarska reprezentacja Polski przegrała z NRD 0:2 (0:0). Pierwszy gol w historii stadionu był bramką… samobójczą. Strzelił ją obrońca Jerzy Woźniak włąśnie 22 lipca około godziny 18.30.
Pradziwe piłkarskie dzieje obiektu rozpoczęły się w 1957 r. w meczu z ZSRR, podczas którego Gerard Cieślik zdobył dwie bramki. To właśnie dzięki Cieślikowi Stadion Śląski zyskał miano świątyni futbolu i stał się symbolem sukcesów polskich piłkarzy. Niewątpliwie jednym z najważniejszych momentów w piłkarskiej przeszłości obiektu była wizyta klubu FC Santos z królem futbolu Pele w maju 1960 r. To na Śląskim pierwszy raz w historii Polacy wygrali z Anglią 2:0 w eliminacjach Mistrzostw Świata w 1973 r. Na „śląskim gigancie” padł również niepobity do dziś rekord frekwencji. W 1963 r. podczas meczu Górnik Zabrze - Austria Wiedeń z trybun kibicowało blisko 120 tysięcy widzów. Wspominanym do dziś przez fanów piłki jest mecz Polska-Portugalia z 2006 r., w którym Euzebiusz Smolarek strzelił dwie bramki pokonując tym samym jedną z czołowych wówczas drużyn świata. Na kolejny sukces nie trzeba było czekać długo. Rok później biało-czerwoni wygrali w meczu z Belgią, a tym samym Polska po raz pierwszy awansowała do finałów Mistrzostw Europy. Reprezentacja Polski w piłce nożnej rozegrała na Stadionie Śląskim w sumie 60 spotkań, które zakończyły się 25. zwycięstwami, 17. porażkami i 18. remisami.
W latach 50-tych i 60-tych popularnością cieszyły międzypaństwowe mecze lekkoatletyczne. W 1967 r. Irena Szewińska wyrównała rekord świata doskonale prezentując się w biegu na 200 m. w meczu Polska-ZSRR. Był to pierwszy w historii rekord globu ustanowiony na Stadionie Śląskim. Z kolei w trakcie towarzyskiego trójmeczu Polska-NRD-ZSRR w 1969 r., reprezentująca ZSRR Nadieżda Czyżowa, wynikiem 20,09 m., ustanowiła rekord świata w pchnięciu kulą. Lekkoatletyczne emocje wróciły na stadion za sprawą organizowanych od 2018 r. kolejnych edycji Memoriału Janusza Kusocińskiego i Kamili Skolimowskiej.
Od początku Śląski był obiektem wielofunkcyjnym. W latach 1957-1968 sześciokrotnie na bieżni stadionu finiszowali kolarze uczestniczący w Wyścigach Pokoju. W maju 1960 r. na Stadionie Śląskim Stanisław Gazda wygrał etap XIII Wyścigu Pokoju pokonując jednego z najlepszych sprinterów tamtych lat - Manfreda Weissledera z NRD. Po 50 latach kolarze wrócili do Chorzowa. W 2018, 2019 i 2020 r. Stadion Śląski był miejscem startu honorowego największego w kraju wyścigu kolarskiego, czyli Tour de Pologne.
Aż siedem razy w latach 1973 - 1986 odbywały się na Stadionie Śląskim światowe finały indywidualne, drużynowe i w konkurencji par na żużlu. Historycznym momentem było zdobycie przez Jerzego Szczakiela w 1973 r. tytułu indywidualnego mistrza świata na żużlu. Na trybunach zasiadło wówczas prawie 100 tys. osób, co było ewenementem, bo nigdy tak wielu widzów nie oglądało speedawy’a na żywo. Żużlowcy pojawili się ponownie na Śląskim w 2018 i 2019 r. podczas rundy finałowej Indywidualnych Mistrzostw Europy.
W latach 90-tych Stadion Śląski stał się najpopularniejszym miejscem organizacji koncertów z udziałem światowych gwiazd muzyki. W 1991 r. wystąpili tu AC/DC oraz Metallica, w 1998 grupa The Rolling Stones, a w kolejnych latach również m.in. Iron Maiden, Pearl Jam, Genesis, The police oraz Red Hot Chili Peppers. Do historii polskiej sceny muzycznej przeszedł koncert zespołu U2 z 2009 r. Fani legendarnego Bono utworzyli olbrzymią biało-czerwoną flagę, co zrobiło na muzyku niesamowite wrażenie, a sam koncert uznał za najlepiej zorganizowany ze wszystkich 80 jakie wówczas zagrał na swojej trasie. Po ponownym otwarciu, na przebudowanym już stadionie wystąpiły takie sławy jak grupa Guns N’ Roses czy Rammstein.
Ważnym momentem w historii obiektu był etap jego gruntownej modernizacji, która rozpoczęła się w 2009 r. Zakres prac budowlanych obejmował m.in. rozbudowę trybun, zadaszenie miejsc siedzących, wymianę systemu oświetlenia i nagłośnienia, montaż telebimów, monitoringu i systemu biletowego, przygotowanie strefy VIP oraz instalację funkcji lekkoatletycznych w tym wyklejenie bieżni. W lipcu 2017 r. Stadion Śląski uzyskał pozwolenie na użytkowanie, a podczas zorganizowanego 1 października Dnia Otwartego obiekt odwiedziło blisko 100 tysięcy ludzi.
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.